O Januszu Wiśniewskim z Nowej Wsi Reszelskiej koło Bisztynka pisaliśmy już kilka razy. Przypomnijmy, że zajmuje się on - z nudów - korzenioplastyką, a historia to jego pasja. Ta związana z Nową Wsią. Najnowsza. Dzięki niemu odkryto dawno zapomniany kamień, na którym ktoś bagnetem wyrył pamiątkowy napis. Jego dom to istne muzeum rzeczy, które ktoś kiedyś dotykał i używał. Tym razem znalazł pamiątkę po... burmistrzu Bisztynka.
Wiśniewskiego zastaliśmy w trakcie konserwacji jednego z "zabytków". Zajmował się akurat doprowadzaniem do stanu "używalności" odzyskanej gdzieś sieczkarni, a raczej gilotyny służącej do cięcia roślin. Tym razem pytamy go jednak o inny "skarb" - pamiątkę po burmistrzu Bischofstein.
- Trzeba wsłuchwać się w opowieści mieszkańców - mówi Janusz Wiśniewski. Szczególnie tych starszych. Później trochę skojarzyć fakty - mówi. - Gdy usłyszałem o emaliowanej tablicy, która w latach 50-tych wisiała na jakiejś komórce w Wojkowie, a dzieci rzucały w nią, dla zabawy kamieniami, pomyślałem, że może chodzić o jakąś przedwojenną reklamę. Później usłyszałem, że w tym Wojkowie wykopano ze studni właśnie taką tablicę. Pofatygoiwałem się do właściciela studni i zdębiałem - mówi Wiśniewski. Zobaczyłem na tej tablicy napis "Bürgermeister" - czyli Burmistrz. Powyżej znak faszystowskiego państwa niemieckiego. Co ciekawe - opowiada poszukiwacz - tablica nosiła ślady tych kamieni rzucanych dzięcięcą ręką.
 Janusz Wiśniewski z tablicą burmistrza |  Jadwiga Kuźlik ze swymi znaleziskami |
Wszystko wskazuje na to, że ktoś wydobył ją z ruin ratusza w Bisztynku, który spłonął 30 sierpnia 1939 roku. Sprawdzałem swe przypuszczenia na archiwalnych zdjęciach, ale dostępne mi zdjęcia pochodzą sprzed 1933 roku i taka tablica nie mogła być zawieszona na ratuszu w czasie wykonywania zdjęć. - Musi ona pochodzić z lat 1933-1939 ze względu na hitlerowskie symbole - snuje przypuszczenia Wiśniewski. - Może ewentualnie pochodzić z późniejszej siedziby władz miejskich. A jak tablica trafiła do Wojkowa? - Pewnie ktoś potraktował ją jako kawał dobrej blachy do łatania dziur i wziął z ruin. W każdym razie jest to świadectwo historii tych terenów - mówi J. Wiśniewski. - Wiem, że zawiera znaki faszyzmu, ale przecież był to teren niemiecki więc trudno się temu dziwić - dodaje.
Janusz Wiśniewski swe znalezisko przechowuje w domu tak jak wiele innych przedmiotów znalezionych w okolicach.
Spróbowaliśmy ustalić kto był burmistrzem Bischofstein w latach 1933-1945. Według dostępnej nam publikacji "Der Kreis Rössel", w roku 1933 był nim Dr Schindowski, przy czym był nie tyle burmistrzem co zarządcą komisarycznym (Kommissarischer Bürgermeister). W latach 1933-1936 burmistrzem był Georg Fahl, a w latach 1937-1941 Bruno Sommer i Ewald Krause. Od sierpnia 1944 do 29 stycznia 1945 roku inspektorem miasta z uprawnieniami burmistrza był Andreas Hohmann.
Poszukiwacz o którym piszemy, zaraził swą pasją obecną sołtys Nowiej Wsi Reszelskiej - Jadwigę Kuźlik. Ma ona nie mniejsze sukcesy niż jej "nauczyciel". Kilka dni temu znalazła również ... tablicę. Ta jednak pochodzi z cegielni funkcjonującej niegdyś w Wojkowie-Henrykowie (Heinrichsdorf). Jest na niej znakomicie zachowany napis, który publikujemy poniżej na zdjęciu.
- Z tego co się dowiedziałam od wiekowych mieszkańców, to w owej cegielni widzieli oni znacznie większą tablicę zawierającą dane o tej cegielni. - Obiecuję, że nie ustanę w jej poszukiwaniach - dodała pani sołtys. Z "pomniejszych" znalezisk pani sołtys możemy wymienić jeszcze: klamrę z pasa organizacji Hitlerjugend, bliżej niezydenidentyfikowane odznaki niemieckie i dokument z 1911 roku zawierający - prawdopodobnie - spis tego, co rolnicy z Nowej Wsi odstawiali na rzecz państwa, zawierający nazwiska mieszkańców i kolumny cyfr. Może to również być spis inwentarza poszczególnych gospodarstw. Tekst, pisany ręcznie piórem, jest bardzo trudny do odczytania.
O kolejnych skarbach, które niewątpliwie zostaną odkryte przez poszukiwaczy będziemy informować na bieżąco :-)
 Tablica burmistrza w całej "okazałości" |  Dokument z 1911 r. |  Tabliczka z cegielni w Henrykowie |  Tabliczka z furmanki mieszkańca Nowej Wsi
Adolf Görigk - Rosenschön |
Andrzej Grabowski - 16.01.2007 r.
|