|
W historii Bisztynka był - według wszelkich danych - tylko jeden burmistrz z tytułem doktorskim. Sprawował swój urząd zaledwie przez kilka miesięcy. Objął go w lutym 1914 roku, a w sierpniu tego roku zginął na froncie I Wojny Swiatowej pod Dorotowem k. Olsztyna. Spoczywa na cmentarzu w tej miejscowości. Był to Paul Carl Gustav Fechner.
O burmistrzu Paulu Fechnerze pisaliśmy kilkakrotnie. Były to jedynie wzmianki o nim. Jest on wymieniony w materiale dotyczącym historii Bisztynka oraz "przy okazji" poszukiwań nazwisk poległych, kóre ongiś były na cokole pomnika; dziś pomnika Sienkiewicza. Wiedzieliśmy o nim bardzo niewiele i - prawdę mówiąc - nie znalazł się w gronie osób, którymi jakoś szczególnie się zainteresowaliśmy. Trochę dlatego, że uznaliśmy, iż poszukiwania jego biografii, jego historii, są skazane na niepowodzenie. To przekonanie okazało się całkowicie błędne.
Przed kilkoma dniami, informację o dr Fechnerze znalazł, na naszych stronach, pasjonat historii regionu, bibliotekarz Przemysław Zieliński z Olsztyna. Nazwisko dawnego burmistrza odnalazł wcześniej wśród nazwisk poległych w bitwie pod Dorotowem koło Olsztyna, podczas I wojny. Chciał dowiedzieć się o nim więcej i stąd kontakt z nami. Pomóc mogliśmy niewiele. Kilka zdań na temat burmisrza znalazł w materiałach Łukasz Felczak. Parę zdań o nim odnaleźliśmy w źródłach internetowych, ale dopiero poszukiwania Przemysława Zielińskiego pozwoliły dowiedzieć się więcej o burmistrzu Bisztynka z roku 1914.
Paul Carl Gustav Fechner urodził się 30 stycznia 1881 roku w Zielonej Górze (wówczas Grünberg) jako syn zmarłego 30 kwietnia 1906 roku Gustava Fechnera - mistrza piekarnictwa i Julii z domu Mangelsdorff. Był - jak sam o sobie napisał - katolikiem i obywatelem państwa Pruskiego. Uczył się od 1887 do 1891 roku w katolickiej szkole powszechnej w Zielonej Górze, a następnie, przez dwa lata w gimnazjum Fryderyka Wilhelma w tym mieście oraz przez osiem lat w Królewskim Katolickim Gimnazjum w Głogowie.
Co ciekawe, jak wynika z tłumaczenia jego noty autobiograficznej, ówczesny rok szkolny rozpoczynał się i kończył w okolicach świąt Wielkiejnocy.
Paul Fechner podjął następnie studia na Uiwersytecie we Wrocławiu. Przez sześć semestrów studiował prawo i naukę o państwie. Wysłuchał wykładów docentów Beyerle, Brie, Dahm, Fischer,Gretner, Jacobi, Joers, Klingmueller, Leonhard, Schüking, Sombert i Wolf. W swej notce biograficznej dziękuje im za porady oraz przekazaną wiedzę.
14 lipca 1904 zdał pierwszy egzamin jurystyczny (prawniczy), a 22 lipca egzamin rigorosum. Oba egzaminy zdał przy Sądzie Królewskim we Wrocławiu. Swą edukację prawniczą (prawdopodobnie chodzi o aplikację prawniczą) rozpoczął 10 kwietnia 1904 roku przy Sądzie Rejonowym (Amstgericht) w Neusalz (Nowa Sól) nad Odrą. Od 10 maja 1905 roku był zatrudniony w Sądzie Rejonowym w Glogau (Głogów). Od 1 października 1905 roku podjął jednoroczną, ochotniczą służbę wojskową w 35 Regimencie Fizylierów Księcia Pruskiego Henryka Brandenburskiego.
W 1906 roku uzyskał tytuł doktorski na odpowiedniku dzisiejszego Wydziału Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego, a jego dysertacja inauguracyjna miała tytuł "Das Buchpfandrecht am Schiff" (Księga zastawów na statkach), a jej treść dotyczyła, najprawdopodobniej, morskiego prawa handlowego.
Nie dysponujemy danymi biograficznymi dr Fechnera w latach 1906-1914. Wiemy jedynie, że był, przed objęciem urzędu burmistrza Bisztynka, radcą handlowym Izby Gospodarczej w Królewcu. Można jedynie przypuszczać, że skoro zainteresował się prawem morskim trafił ostatecznie do miasta portowego jakim był i jest Królewiec.
Urząd burmistrza Bisztynka objął dr Fechner w lutym 1914 roku po śmierci poprzednika, burmistrza Grunenbrga (zmarł 24 października 1913 r.) i kilkumiesięcznym sprawowaniu "w zastępstwie" urzędu przez radnego Lehrmanna. Na to stanowisko wybrała go ówczesna Rada Miejska Bisztynka.
W dniu 1 sierpnia 1914 roku burmistrz dr Paul Fechner stojąc na schodach Ratusza Miejskiego wygłosił płomenne przemówienie do mieszkańców i ogłosił akt mobilizacyjny. W swym przemówieniu mówił o konieczności wspierania Ojczyzny i miasta w trudnych czasach. W dniu 25 sierpnia wraz z innymi oficerami przemaszerował przez Bisztynek i był to ostatni raz kiedy widział miasto. Zaledwie 3 dni później zginął w bitwie w okolicach Dorotowa pod Olsztynem.
Służył w regimencie rezerowowym w stopniu, ktory nie ma swego odpowiednika w wojsku polskim. Offiziersstellvertreter to dosłownie zastępca oficera. Jest to stopień "pomiędzy" sierżantem, a chorążym, a w armii niemieckiej zaprzestano do używać w 1920 roku. Z kontekstu przeróżnych materiałów wynika, że stopien ten traktowany był jako stopień oficerski, podobnie jak chorąży w dawnym wojsku polskim.
Dr Paul Carl Gustav Fechner pochowany został na cmentarzu wojennym w Dorotowie wraz z 234 innymi żołnierzami, a w tym 87. żołnierzami rosyjskimi.
Cmentarz przeszedł różne koleje losu. Był nawet... boiskiem sportowym. W 2002 roku został odnowiony. Niestety, ustalenie grobu w którym spoczywa burmistrz Fechner jest niemożliwe, bowiem nie jest znany nawet pierwotny układ mogił. Dzisiejszy cmentarz zawiera po prostu 148 krzyży katolickich/ewaggelickich i 87 prawosławnych.
Przy pisaniu tekstu korzystaliśmy ze zdjęć nadesłanych przez: Ole Henrik Sorensen z Królewskiej Biblioteki w Kopenhadze, Przemysława Zielińskiego, portalu PolskaNiezwykla.pl >>>, Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa >>>
oraz tekstów zawartych w:
"Der Kreis Rössel: ein ostpreussisches Heimatbuch" pod redakcją Erwina
Poschmanna, rozdział autorstwa Eugena Brachvogel pt. "Aus der Geschichte der Stadt Bischofstein. Das wechselvolle Schicksal einer ostpreußischen Stadt im Laufe der Jahrhunderte." strony: 115, 184, 187, które odszukał dla nas Łukasz Felczak;
"Das Buchpfandrecht am Schiff" autorstwa Paula Fechnera odszukanych w Królewskiej Bibliotece w Kopenhadze przez Ole Henrika Sorensena udostępnionych następnie Przemysławowi Zielińskiemu z Olsztyna.
Andrzej Grabowski - 03.02.2012 r.
|
